تبیین روان‌شناختی سیادت کودک در هفت سال اول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌پژوه کارشناسی علوم تربیتی، از کشور لبنان، مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران.

2 مربی گروه علوم تربیتی، مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران.

چکیده

دوران کودکی که در آموزه‌ها‌ی اسلامی دوره سیادت و سروری نامیده شده است مرحله‌ای طلایی در زندگی فرزندان خردسال محسوب می‌شود. در این سال‌ها خانواده می‌تواند سیستمی از ارزش‌ها و اخلاقیات اسلامی را در نهاد و وجود فرزندان خود بکارد. باتوجه به اهمیت این دوره مهم نوشتار حاضر تبیین روان‌شناختی سیادت کودک در هفت‌سال اول را از دیدگاه پیامبر (ص)، ائمه (ع)، علمای مسلمان و روان‌شناسان به‌روش توصیفی-تحلیلی بررسی می‌کند. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که دوره سیادت ویژگی‌های خاص و دقیقی دارد که باید به آن بسیار توجه کرد و کودک در این دوره‌ سنی، نیازهای اساسی و حساس بسیاری دارد که باید برطرف و تأمین شود تا ازنظر روانی سالم بماند و تربیت و پرورش وى از مسیر صحیح و مستقیم خود منحرف نشود. نیاز به آزادی، بازی، محبت، احترام و تکریم، استقلال، امنیت، تجارب جدید و ارضای حس کنجکاوی و تشویق از نیازهای مهم و حساس این مرحله است.
 

کلیدواژه‌ها


  1. ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبه‌الله (1385). شرح نهج‌البلاغه. محقق: محمد ابوالفضل ابراهیم. بیروت: دار احیاء الکتاب العربی.
  2. ابن منظور رویفعی انصاری خزرجی، محمد بن مکرم بن علی بن احمد بن ابی القاسم بن حقبه بن منظور (۱۴۰۵). لسان العرب. قم: نشر ادب الحوزه.
  3. آذربایجانی، مسعود.، و همکاران (1382). روان‌شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  4. بروجردی، سید محمد ابراهیم (1366). تفسیر جامع. تهران: انتشارات صدره.
  5. بهشتی، محمد (۱۳۸۶). نقش آزادی در تربیت کودکان. تهران: بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های شهید آیت‌الله دکتر بهشتی.
  6. پرینگل، میالی لی کلمر (۱۳۸۶). نیازهای کودکان دورنمای فردی. مترجم: ایجادی، نیره.، و شافعی مقدم، جواد. تهران: رشد.
  7. پناهی، علی احمد (1400). سبک فرزندپروری با رویکرد اسلامی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  8. حاجی ده‌آبادی، محمدعلی (1395). درآمدی بر نظام تربیتی اسلامی. قم: انتشارات مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفى (ص).
  9. حرانی، ابن شعبه (1363). تحف العقول. مصحح: غفاری، علی‌اکبر. قم: مؤسسه نشر اسلامی.
  10. حرعاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹). وسایل شیعه. قم: آل‌البیت.
  11. حسینی دشتی، سید مصطفی (۱۳۷۶). معارف و معاریف. قم: انتشارات دانش.
  12. حسینی‌زاده، سید علی.، و داودی، محمد (1402). سیره تربیتی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  13. رازی، نجم‌الدین (۱۳۸۷). مرصاد العباد من المبدا الى المعاد. مصحح: علیزاده، عزیزالله. تهران: انتشارات فردوس.
  14. راغب اصفهانی، حسین (1412). المفردات الفاظ القرآن. بیروت: الدار القلم.
  15. سیبرت، ال (۱۳۸۰). راز کامیابی در بحران‌های زندگی. مترجم: برجسته، امین. کرمان: انتشارات خدمات فرهنگی کرمان.
  16. شجاعی، محمدصادق (۱۳۸۵). بازی کودک در اسلام. قم: مؤسسه بوستان کتاب.
  17. شریف رضی، محمد بن حسین (۱۳۷۸). نهج‌البلاغه. مترجم: شهیدی، جعفر. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  18. طبرسی، فضل بن حسن (1412). مکارم الاخلاق. قم: شریف رضی.
  19. عباسی ولدى، محسن (۱۳۹۴). من دیگر ما مهارت‌های تربیت فرزند در دنیای امروز. قم: آیین فطرت.
  20. العلوی، یاسر وآخرون (۲۰۱۴). معجم المصطلحات السیاسیه. بحرین: معهد البحرین للتنمیه السیاسیه.
  21. غزالی، محمد بن محمد (1374). کیمیای سعادت. مترجم: خدیوجم، حسین. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  22. فروم، اریک (۱۳۸۱). گریز از آزادی. مترجم: فولادند، عزت‌الله. تهران: انتشارات مروارید.
  23. قریشی راد، فخرالسادات (1376). اولین کتاب کودک در بازی‌درمانی. تبریز: احرار.
  24. کاپلان، پاول اس (۱۳۸۱). روان‌شناسی رشد. مترجم: فیروزبخت، مهرداد. تهران: رسا.
  25. کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۶۳). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  26. مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳). بحارالانوار. بیروت: مؤسسه الوفا.
  27. مسکویه رازی، احمد بن محمد بن یعقوب (۱۳۷۱). تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق. قم: بیدار.
  28. مطهری، مرتضی (۱۳۶۸). بیست گفتار. تهران: صدرا.
  29. مطهری، مرتضی (۱۳۸۲). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.
  30. مکارم شیرازی، ناصر (1373). قرآن کریم. قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
  31. نوری، حسین (۱۴۰۸). مستدرک الوسائل. قم: مؤسسه ال البیت (ع).
  32. هاشمی، سید مجتبی (۱۳۷۲). تربیت و شخصیت انسانی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.