تأثیر خودسازی مادر در تربیت دینی کودک از منظر آیات و روایات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه علوم تربیتی، مجتمع آموزش عالی بنت‌الهدی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران.

2 دانش‌پژوه کارشناسی رشته علوم تربیتی، مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، جامعه المصطفی العالمیه، قم، ایران.

چکیده

متون دینی اعم از قرآن کریم و روایات معصومین، خصایص و ویژگی‌هایی را برای مادران برشمرده است که درصورت التزام نظری و عملی به آنها می‌توانند تأثیرگذاری مفید و مؤثر را در تربیت دینی فرزندانشان داشته باشند. پژوهش حاضر بااستفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با مراجعه منابع کتابخانه‌ای و با بهره‌گیری از آیات و روایات تأثیر خودسازی مادر در تربیت دینی کودک را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. یافته­ها و ره‌آوردهای پژوهش بیانگر آن است که مهمترین مؤلفه‌های محوری که نقش اساسی در تربیت دینی کودک دارند عبارتند از یقین و ایمان قلبی، تقوا و فضیلت الهی، پایبندی به تعبد و بندگی، قداست خانوادگی، اخلاق­مداری و شیر مادر. همچنین مشخص شد که مادرانی که به این خصیصه‌ها آراسته ‌شده‌اند و به این سطح از خودسازی و پاک­دامنی نائل شده‌اند، می‌توانند فرزندان صالح و موفق و مفیدی به جامعه تقدیم نمایند و شاهد رشد و تعالی ظرفیت‌ها و استعدادهای فرزندانشان باشند.
 

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن کریم (1383). مترجم: رضایى اصفهانى، محمدعلى. قم: مؤسسه تحقیقاتى فرهنگى دارالذکر.
  2. شریف الرضی‏، محمدبن حسین (1379). نهج­البلاغه. مترجم: دشتی، محمد. قم: مشهور.
    1. ابن بابویه، محمدبن على ‌(1413). من لا یحضره الفقیه‌. قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    2. ابن منظور، محمد‍بن مکرم (1414). لسان العرب. بیروت: دار‌الصادر.
    3. ابن میثم کمال­الدین میثم‍بن علی‍بن میثم بحرانی (1375). شرح نهج­البلاغه. مترجم: عارف، محمدصادق. مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی.
    4. ابوالقاسمی، عباس.، کیامرثی، آذر.، و آق، عبدالصمد (1390). ارتباط رفتارهای دینی و خودآگاهی با نارسایی‌های شناختی در میان‌سالان. نشریه روان­شناسی و دین، 4(4)، 27- 41.
    5. احمدی، احمد (1375). مفهوم تربیت دینی و راه‌های وصول به آن. نشریه تربیت، 12(2)، 56- 59.
    6. اعرافی، علیرضا.، و موسوی، سید نقی (1391). تعریف تربیت و تطبیق آن بر حرکت فلسفی. نشریه تربیت اسلامی، 7(14)، 7- 28.
    7. بحرانی، ابن میثم (1375). شرح نهج­البلاغه. مترجم: عارف، محمدصادق. مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی.
    8. بهشتی، سعید.، و نیکویی، روشنک (1390). کاوش‌هایی در باب فلسفه تربیت دینی از دیدگاه اسلام. تهران: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم انسانی.
    9. خانزاده، عباسعلی حسین.، ملکی‌منش، آرزو.، طاهر، محبوبه.، و مجرد، آرزو (1397). تأثیر آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه، اعتیادپذیری و خودکشی دانش­آموزان دختر دبیرستانی. نشریه اندیشه‌های نوین تربیتی، 14(1)، 135-160.
    10. دهخدا، علی­اکبر (1377). لغت‌نامه دهخدا. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
    11. راغب اصفهانی، حسین‍بن محمد (1376). ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن. تهران: نشر مرتضوی.
    12. ربانی، محسن.، خان­محمدی، کریم.، و افروغ، عماد (1399). مفهوم فرهنگی اجتماعی کودکی از دیدگاه قرآن. نشریه اسلام و مطالعات اجتماعی، 8(2)، 125-154.
    13. طباطبایی بروجردی، سید حسین (1386). جامع احادیث شیعه. تهران: فرهنگ سبز.
    14. طباطبایی، محمدحسین (1374). ترجمه تفسیر المیزان. مترجم: موسوی همدانی، محمدباقر. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    15. طبرسی، حسن‍بن فضل (1370). مکارم الاخلاق. قم: الاشریف الرضی .
    16. عباسی مقدم، مصطفی (1393). اسوه‌های قرآنی و شیوه‌های تربیتی و تبلیغی آنان. نشریه تربیت تبلیغی، شماره3 و4، 105- 135.
    17. عمید، حسن (1369). فرهنگ عمید. تهران: انتشارات امیرکبیر.
    18. فراهیدى، خلیل‍بن ‌احمد (1409). کتاب العین. قم: هجرت.
    19. فرهنگی، علی­اکبر (1385). ارتباطات انسانی. تهران: امیرکبیر.
    20. فلسفی، محمدتقی (1341). کودک از نظر وراثت و تربیت. تهران: معارف اسلامی.
    21. قاسمی، محمدعلی (1395). دوران طلایی تربیت تا هفت­سالگی. قم: نورالزهرا (س).
    22. قائمی، علی (1375). نقش مادر در تربیت. تهران: انتشارات امیری.
    23. قرشی، علی­اکبر (1371). قاموس قرآن. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    24. لطیفیان، مرتضی.، و سیف، دیبا (1386). بررسی تأثیر خودآگاهی بر اختلالات روابط بین­فردی دانشجویان شیراز. نشریه علوم اجتماعی و انسانی، 26(3)، 135-150.
    25. مجلسی، محمدباقر (1403). بحارالانوار. بیروت: دار‌الحیاء التراث العربی.
    26. مصباح یزدی، محمدتقی (1380). خودشناسی برای خودسازی. قم: مؤسسه در راه حق.
    27. مصطفوى، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    28. مطهری، مرتضی (1375). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: انتشارات صدرا.
    29. معین، محمد (1381). فرهنگ فارسی معین. تهران: دانشگاه تهران.
    30. مکارم شیرازی، ناصر (1373). تفسیر نمونه. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    31. موسوی‌راد لاریجانی، حسین (1379). پدر، مادر، معلم مرا خوب تربیت کن. قم: امام­شناسی و آثار الحجه (عج).